Geschiedenis van beide kerken

Geschiedenis van de Gereformeerde Kerk Bergentheim

 







Nadat in oktober 1834 de Afscheiding is begonnen, is er spoedig sprake van dat in deze omgeving deze omgeving 'afgescheidenen’  zich gingen organiseren binnen het kerkverband (Heemse, april/mei 1836).
Vanuit Bergentheim ging men in Heemse naar de kerk.
In Bergentheim werd op 17 augustus 1879 een zelfstandige gemeente gesticht.
In de jaren veertig is de Gereformeerde Kerk van Bergentheim een gemeente van meer dan
1000 zielen. In de  moeilijke oorlogsjaren had men elkaar nodig.
Helaas laaien in deze oorlogsjaren de synodale discussies hoog op en komt het in veel plaatsen tot scheuring in de kerken. In 1945 voltrok zich een scheuring binnen de Gereformeerde Kerken in Nederland; ook de gemeente van Bergentheim bleef hiervoor niet gespaard.
Voor- en tegenstanders van de toentertijd genomen synode-besluiten werden het niet met elkaar eens – voornamelijk m.b.t. opvattingen rond de doop - waarop men besloot om uit elkaar te gaan.

Zondag 5 augustus 1945 gaat dan ook de geschiedenis in als de zondag waarop in Bergentheim de scheuring plaatsvond.
Van de 1171 zielen volgde drie vierde deel de kerkenraad en ds. Pieffers; deze groep bleef kerken in het kerkgebouw aan het kanaal. De kleinste groep die zich achter de synode-besluiten stelde, blijft over.
Zij gaan vol vertrouwen en met veel inspanning verder; aanvankelijk zonder bezittingen, zonder kerkgebouw, zonder predikant.

Al is de groep klein, de zelfstandigheid van de Gereformeerde Kerk van Bergentheim blijft voorop staan. Eind 1946 wordt vermeld dat de gemeente 176 zielen heeft (87 belijdende leden en 89 doopleden).
Voor de zondagse kerkdiensten stelt in juli 1947 de heer H. Theisens zijn schuur aan de Kanaalweg Oost 38 ter beschikking, deze wordt tot kerkzaal ingericht.
In datzelfde jaar wordt in december een nieuwe predikant beroepen: ds. G.C. Muntingh.

Met veel liefde voor de kerk, een sterke betrokkenheid en met behulp van een fonds voor gescheurde kerken, kan op donderdag 10 mei 1951 de nieuwgebouwde kerk aan de Dr. H.J. Postlaan 9 officieel in gebruik genomen worden.

In 1959 werd bij het kerkgebouw een pastorie gebouwd; in 1966 werden de gebouwen uitgebreid met verenigingsgebouw ’t Kruispunt.
In 1978 werd de kerkzaal grondig gerenoveerd en zijn nieuwe banken geplaatst.
Het verenigingsgebouw ‘t Kruispunt onderging in 1989 een renovatie.
In 2001 werd in het kader van het 50 jarig bestaan het interieur van de kerk vernieuwd en het liturgisch centrum vergroot.
In 2007 werd ’t Kruispunt opnieuw gerenoveerd.
Sinds september 2010 draagt het kerkgebouw de naam ‘Westerkerk’.

Op 4 februari 2018 zijn de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente Bergentheim verenigd in één Protestantse Gemeente Bergentheim.
In de hieraan voorafgaande besprekingen is afgesproken dat op termijn één van de beide kerkgebouwen zou worden afgestoten.
Zodra deze keus was gemaakt zou van het overblijvende gebouw een huis worden gemaakt: een huis waar iedereen zich thuis voelt.
Na de gemeenteavond op 23 september 2019 heeft de kerkenraad op 25 september van datzelfde jaar het besluit genomen dat de Westerkerk verkocht zou worden.
Door verschillende omstandigheden heeft dit proces een vrij lange tijd in beslag genomen en heeft de sluiting van de Westerkerk uiteindelijk plaatsgevonden op 22 januari 2023

(enkele passages overgenomen uit ‘Tussen toen en toekomst’ / ds. H. Linde).

Predikanten die de Gereformeerde Kerk Bergentheim hebben gediend:

 

Ds. B.J. Bennink	24-08-1884 - 01-10-1893
Oef. H. Waterink	01-10-1893 - 10-07-1904
Ds. C. Diemer	17-07-1904 - 23-08-1908
Ds. G. Goris	12-09-1909 - 01-05-1922
Ds. G.H. Dijkstra	29-10-1922 - 01-07-1933
Ds. G. Morsink	04-03-1934 - 06-12-1942
Ds. G.Ph. Pieffers	04-07-1943 - 05-08-1945
Na de scheuring:
Ds. H. Willems (i.s.m. Sibculo)	01-07-1946 - 01-06-1947
Ds. G.C. Muntingh	02-05-1948 - 17-05-1953
Ds. Th. Vollenhoven	28-02-1954 - 26-05-1957
Ds. P.H. Steenhuis	20-10-1957 - 28-05-1961
Ds. J.J. Kuiper	26-11-1961 - 06-08-1967
Ds. D. de Bruijn	16-03-1969 - 12-05-1974
Ds. H. Linde	27-02-1977 - 13-06-1982
Ds. W. van Herwijnen	08-07-1984 - 30-06-1989
Ds. J. Wachtmeester	13-12-1992 - 30-06-1996
Ds. G. Nijmeijer	29-03-1998 - 29-02-2004
Mw. M. de Ligny    kerkelijk werker (part-time)	01-09-2006 - 31-08-2008

 
Ds. W. den Braber uit Vriezenveen was van 11-01-2009 tot begin 2014 als vrijwillig pastor werkzaam in de gemeente van Bergentheim.

Van 14-01-2014 tot 01-09-2016 verzorgde ds. A. de Vries uit Nijverdal het pastoraat.

Vanaf 04-09-2016 – 05-02-2023  ds. G. Rohaan en ds. G.G. Rohaan - v.d. Kamp                         
           
Geschiedenis van de Hervormde Gemeente Bergentheim


 
De Nederlandse Hervormde Gemeente in Bergentheim is in 1919 ontstaan uit de Nederlandse Hervormde Gemeente van Hardenberg.
In die tijd is het huidige gebouw ‘De Bo’ gebouwd.
Vlak voor de tweede wereldoorlog is er een nieuwe kerk gebouwd en is de oude kerk omgebouwd tot verenigingsgebouw. In 2001 is er een verbinding tussen De Bo en de kerk gekomen. Daar zijn diverse vergaderzalen, een consistorie en een ontmoetingsruimte gerealiseerd.
Sinds september 2010 draagt het kerkgebouw de naam ‘Oosterkerk’.
 
Predikanten die de Hervormde Gemeente Bergentheim hebben gediend:
 
J.C. Koningsberger                      07-03-1920 - 08-04-1923
N.A.C. Slotemaker-de Bruine      24-06-1923 - 28-06-1925
J.J. van Overzee                         27-09-1925 - 09-09-1928
J.Chr. Fritsche                             09-12-1928 - 17-01-1937
C.J. Dijkhuis                                 07-03-1937 - 13-03-1946
J. Groot                                        14-04-1946 -  20-08-1950
R.C.A. van Voorst Vader             22-10-1950 -  04-09-1955
J.C. Bregman                              30-10-1955 -  21-05-1961
Th.M. Loran                                 25-06-1961 - 26-09-1965
J. Kuipers                                    24-04-1966 - 10-03-1967 …                                               
L.E. Emmen                                 24-09-1967 - 17-02-1973
J.H. van Hunnik                           18-11-1973 - 08-06-1980
C. Hakkenberg                             02-02-1981 - 03-06-1987
H.G. Jumelet                                17-03-1991 - 27-08-1995
G. Muilwijk                                    03-03-1996 - 26-01-2014         
ds. G. Rohaan en
ds. G.G. Rohaan van de Kamp    04-09-2016 - 05-02-2023
 
In vogelvlucht: de weg naar de Protestantse Gemeente Bergentheim
 
Al vanaf de zestiger jaren in de vorige eeuw zijn er initiatieven geweest om als Hervormde Gemeente en Gereformeerde Kerk gezamenlijke activiteiten te houden. Ontwikkelingen lopen in beide kerken ongeveer gelijk op. Rond 1980 komt in beide kerken de vrouw in het ambt, er vindt voorzichtige vernieuwing van de eredienst plaats. De Westerkerk is als kleinste van de twee aangewezen op het beroepen van kandidaten, die om de vier jaar wisselen, waarbij men een tussenjaar inbouwt om weer wat financiële reserve op te bouwen. Dat maakt de gemeente van de Westerkerk zelfredzaam, en open voor nieuwe geluiden, ook op het gebied van de liturgie. De Oosterkerk is meer een volkskerk, waarbij de predikant een centrale plaats heeft, en waarbij de vernieuwingen wat meer tijd nodig hebben.
In 1996 leidde de samenwerking tot een officiële consensusovereenkomst, waarin beide kerken uitspreken de samenwerking te willen uitbreiden. In 2000 leidt dat tot een rapport, waarin de overeenkomsten en verschillen zijn geïnventariseerd, met een aantal voorstellen hoe de gemeenten uiteindelijk in elkaar geschoven kunnen worden.
Toch is dat niet zo eenvoudig. Met name de cultuurverschillen leiden steeds weer tot strubbelingen en in 2012 leidt dat zelfs tot een onderbreking van het gezamenlijke gesprek. Onder leiding van een gemeenteadviseur wordt het proces weer vlot getrokken, en wordt er in vijf jaar gestaag verder gewerkt aan de vereniging van beide gemeenten. Met de komst van het predikantenechtpaar Rohaan, in 2016 door de toenmalige Wester- en Oosterkerk in combinatie beroepen, heeft het samen-op-wegproces een flinke impuls gekregen, met name door het samen gaan vieren in de wekelijkse zondagmorgendienst. Uiteindelijk zijn beide gemeenten op 4 februari 2018 verenigd in één Protestantse Gemeente te Bergentheim.